HỌC THÀNH NGỮ TRÊN ĐÀI VOA
Để nghe bài học, xin  BẤM VÀO ĐÂY
Huyền Trang xin kính chào quý vị thính giả. Tại Hoa Kỳ, giới thủy thủ đi biển thường dùng một loại ngôn ngữ riêng của họ. Tuy nhiên, một số thành ngữ của họ đã trở nên thông dụng trong đời sống hàng ngày của những người Mỹ chưa bao giờ sống trên một chiếc tàu. Trong bài học thành ngữ hôm nay chúng tôi xin đem đến quý vị 3 thành ngữ mới có liên quan tới chĩ Ship, đánh vần là S-H-I-P, nghĩ là chiếc tàu. Đó là Shipshape, To Run a Tight Ship, và To Jump Ship.

Thành ngữ thứ nhất là Shipshape, gồm chữ Ship thì quý vị biết rồi, và Shape, đành vần là S-H-A-P-E, nghĩa là trang thái hay khung cảnh. Một viên thuyền trưởng dĩ nhiên là muốn mọi thứ trên tàu của ông ta ở trong một trạng thái gọn gàng, ngăn nắp, và ông gọi đó là Shipshape. Ngày nay từ Shipshape có thể được dùng đẻ chỉ bất cứ điều gì thứ tự, ngăn nắp trên bộ, chứ không phải chỉ ở trên mặt biển. Nó có thể là một cái nhà , một văn phòng, hay một công ty, như quý vị nghe trong thí dụ sau đây về một người chồng nói với bà vợ rằng ông ta được thượng cấp tín nhiệm vì ông ta giữ cho mọi việc ở sở được chu đáo:

AMERICAN VOICE: Honey, I learned today the boss really trusts me a lot. He told me he is leaving me in charge while he goes away on vacation because he knows that I'll keep things shipshape and running smoothly.

TEXT: (TRANG): Ông chồng nói với bà vợ như thế này: Này em, hôm nay anh được biết ông xếp rất tín nhiệm anh. Ông ấy bảo anh rằng ông ấy để cho anh điều khiển mọi công việc trong khi ông ấy đi nghỉ hè bởi vì ông ấy biết rằnh anh sẽ giữ cho mọi việc được ngăn nắp và tiến hành suông sẻ.

Những chữ mới cần biết là: To learn đánh vần là L-E-A-R-N nghĩa là học hỏi hay biết được, To trust đánh vần là T-R-U-S-T nghĩa là tin cậy, In charge, đánh vần là I-N và C-H-A-R-G-E nghĩa là điều khiển hay đảm trách một công việc, Vacation đánh vần là V-A-C-A-T-I-O-N là nghỉ hè, và Smoothly đánh vần là S-M-O-O-T-H nghĩa là êm xuôi. Bây giờ ta hãy nghe lại câu tiếng Anh và để ý đến cách dùng thành ngữ Shipshape:

AMERICAN VOICE: Honey, I learned today the boss really trusts me a lot. He told me he is leaving me in charge while he goes away on vacation because he knows that I'll keep things shipshape and running smoothly.

TEXT: (TRANG): Nếu các thủy thủ giữ cho mọi thứ trên tàu họ được gọn gàng ngăn nắp, thì công lao là nhờ ở ông thuyền trưởng điều khiển mọi việc với kỷ luật gắt gao. Người Mỹ dùng thành ngữ To run a tight ship để chỉ hành động này. Thành ngữ này chỉ có một chữ mới là Tight đánh vần là T-I-G-H-T nghĩa là chặt chẽ. Ngày nay, thành ngữ này được dùng trong bất cứ trường hợp nào, khi một người điều khiển công việc một cách chặt chẽ và có kỷ luật, như quý vị nghe một ông nói về chuyện cô em gái ông ta làm việc cho một viên thượng cấp có kỷ luật sắt như sau:

AMERICAN VOICE: My sister works for a boss who runs a tight ship. Come five minutes late and you lose a whole hour’s pay. The men all have to wear suits and the women, dresses below the knees.

TEXT: (TRANG): Ông này nói: Em gái tôi làm việc cho một ông giám đốc điều hành công việc rất gắt gao. Đi muộn 5 phút là mất một giờ lương. Tất cả nam nhân viên phải mặc bộ complet, và tất cả nữ nhân viên phải mặc áo đầm dài xuống quá đầu gối.

Mời quý vị chú ý đến một vài chữ mới: Late đánh vần L-A-T-E nghĩa là muộn hay trễ, To lose đánh vần là L-O-S-E nghĩa là mất, Pay đánh vần là P-A-Y nghĩa là là tiền lương, và Knee đánh vần là K-N-E-E nghĩa là đầu gối. Bây giờ mời quý vị nghe lại câu tiếng Anh và để ý đến cách dùng thành ngữ To run a tight ship:

AMERICAN VOICE: My sister works for a boss who runs a tight ship. Come five minutes late and you lose a whole hour’s pay. The men all have to wear suits and the women, dresses below the knees.

TEXT:(TRANG): Đời sống trên tàu của các thủy thủ thường không thoải mái lắm. Đôi khi họ phải sống xa đất liền trong nhiều tháng, còn thức ăn trên tàu thì cũng chẳng ngon lành gì. Vì thế, nếu có dịp thì có người muốn nhảy khỏi tàu để lên bờ hay để trốn đi nơi khác. Người Mỹ dùng thành ngữ To jump ship để chỉ hành động này. To jump ship có một chữ mới là To jump đánh vần là J-U-M-P nghĩa là nhảy. Ngày nay thành ngữ To jump ship có nghĩa là bỏ một tổ chức hay một công ty để tham gia vào một tổ chức khác. Mời quý vị nghe một nhân viên kể lại điều gì đã xảy ra tại công ty nơi ông ta đang làm việc như sau:

AMERICAN VOICE: We were sure surprised when our vice president jumped ship to work for our biggest competitor. But I can’t blame him too much. I hear they are giving him twice the salary he got here.

TEXT:(TRANG): Ông này kể chuyện như sau: Chúng tôi rất ngạc nhiên khi thấy ông phó giám đốc nghỉ việc trong sở để đi làm cho đối thủ lớn nhất của chúng tôi. Nhưng tôi không thể trách ông ấy được bởi vì tôi nghe nói là họ trả lương cho ông ta gấp đôi lương ở đây.

Có một vài chữ mới cần biết là: Surprised đánh vần là S-U-R-P-R-I-S-E-D nghĩa là ngạc nhiên, Vice president đánh vần là V-I-C-E và P-R-E-S-I-D-E-N-T nghĩa là phó giám đốc, Competitor đánh vần là C-O-M-P-E-T-I-T-O-R nghĩa là đối thủ, hay người cạnh tranh, và Salary đánh vần là S-A-L-A-R-Y nghĩa là tiền lương. Bây giờ ta hãy nghe lại câu tiếng Anh và để ý đến cách dùng thành ngữ To jump ship:

AMERICAN VOICE: We were sure surprised when our vice president jumped ship to work for our biggest competitor. But I can’t blame him too much. I hear they are giving him twice the salary he got here.

TEXT:(TRANG): Thành ngữ To jump ship vừa kết thúc bài học thành ngữ ENGLISH AMERICAN STYLE hôm nay. Như vậy là chúng ta vừa học được 3 thành ngữ mới. Một là Shipshape nghĩa là có trật tự, ngăn nắp, hai là To run a tight ship, nghĩa là điều hành công việc với kỷ luật chặt chẽ, và ba là To jump ship nghĩa là bỏ ngang một tổ chức để gia nhập một tổ chức khác. Huyền Trang xin kính chào quý vị và xin hẹn gặp lại quý vị trong bài học kế tiếp.