VI ANH 
 
Tin đài VOA, tiếng nói chánh thức của Mỹ, trong một cuộc họp báo chánh thức, Đại sứ Mỹ tại Hà nội, Ô.  Michael Michalak tuyên bố rằng Hà nội và Washington 'đang phát triển sâu rộng các mối quan hệ, không chỉ trên bình diện kinh tế và thương mại, mà còn trong cả các lãnh vực giáo dục, môi trường, nhân quyền, chống tham nhũng và lập pháp.' Chữ 'lập pháp' để chót nhưng thiết nghĩ rất quan trọng và đáng chú ý.  Tân Hoa Xã của Trung Cộng và nhật báo Thanh Niên của VNCS cũng  lập lại, nói  Đại sứ Mỹ Michael Michalak  có nhắc Mỹ sẵn sàng giúp đỡ kỹ thuật cho quốc hội Việt Nam.

Tuy Quốc Hội VNCS trên thực tế chỉ là cơ quan 'Đảng cư dân bầu', cánh tay nối dài của Đảng CS. Nhưng trên danh nghĩa vẫn là  cơ quan hiến định, 'quyền lực cao nhứt' của chế độ. Cũng như Ô Nông Đức Mạnh, Tổng Bí Thư  của Đảng CS VN, người 'chủ trì' Bộ Chánh Trị, cơ quan có thực quyền cao nhứt trên thực tế, nhưng trên danh nghĩa Ong không phải là 'quốc trưởng' đại diện cho đất nước nhân dân VN, như Chủ Tịch Nước Nguyễn minh Triết theo tập tục và nghi thức ngoại giao quốc tế. Ý và lịnh của Đảng không thể trở thành luật pháp cưõng hành đối với dân chúng và  đối với quốc tế công pháp hay tư pháp nếu Quốc Hội không hợp thức hoá bằng thủ tục lập pháp.

Chắc chắn từ khi có bang giao với Hà nội, nhu cầu chánh trị của Mỹ đòi hỏi Mỹ đã có âm thầm 'liên hệ' với các dân biểu của Quốc Hội VNCS. Nhu cầu rất lớn vì dân biểu của Quốc Hội VNCS có quyền kiêm nhiều chức vụ hành chánh, kinh tế, đảng vụ trong guồng máy cai trị và đảng quyền. Nhưng đây là lần đầu tiên Ô Đại sứ Mỹ, một cách chánh thức và công khai, tuyên bố Mỹ đã sẵn sàng giúp đỡ và phát triễn sự hợp tác với 'lập pháp'.

Qua lời tuyên bố của Ô Đại sứ Mỹ, đường dây  Mỹ đã 'quan hệ' âm thầm, kín đáo  với các dân biểu VNCS -- chắc chắn có -- đã thành đưòng dây công khai và chánh thức 'liên lạc với Quốc Hội' VNCS. Với phương tiện dồi dào, trả tiền không cần biên nhận, tặng quà đúng ý không cần gợi ý của người ' bạn của chúng ta', với kỹ thuật thuyết phục tinh vi, cảm tình viên hay 'agent' mà Mỹ móc nối được, với tình trạng  tham nhũng hết thuốc chữa trong guồng máy công quyền của CS Hà nội-những  điều kiện thuận lợi cho  việc móc nối của tình báo chánh trị, sẽ có không ít dân biểu được Mỹ móc nối thành cảm tình viên hay nhân viên che dấu, và được Mỹ 'ra bài', sẽ  tưởng đâu ý đó là sáng kiến của mình, sẽ 'tranh thủ' tối đa khi tranh luận ở ủy ban hay khoáng đại, hay vận động hành lang. Còn việc bắt bí đối với những chánh khách, thì tình báo chánh trị Mỹ không thua Liên xô đâu.

Guồng máy của chế độ CS, không những Mỹ mà các siêu cường Tây Phưong và Đông Phương biết quân đội không phải là một yếu tố có thể làm thay đổi được thời cuộc, như đảo chánh, chỉnh lý. Đảng quyền đã không chế được quân đội ngay trong thời chiến, thì thời bình quân đội lại càng nhẹ ký hơn. Công an coi vậy chớ có thế hơn vì công an kiểm soát dân chúng từ hạ tầng cơ sở, từ tổ dân phố đến thượng tầng kiến trúc như các tổ chức tôn giáo, chánh trị. Thời bình Quân Đội không ' sát với quần chúng' vì không phải nhiệm vụ được Đảng giao. Nên người ta không ngạc nhiên khi thấy bốn phương phẳng lặng, hai kinh [kinh tế là Saigon và chánh trị là Hà nội] vững vàng sau khi Thủ Tường Dũng đi Mỹ về cách chức 'một hơi' 7 ông tướng chỉ huy Quân Khu Thủ Đô. Điều đó cho thấy nhận định của tình báo chánh trị của Mỹ 'không tệ' lắm ngay trong tình hình Mỹ chỉ là đối tác ngoại giao của VNCS, chớ  chưa đồng minh như Việt Nam Cộng Hoà xưa kia.
 
Người ta thấy hiện tình bang giao Hà nội và Washington ở cái thế phải 'đang phát triển sâu rộng'. Nhiểu e ngại ngại sau Thế Vận Hội, TC có thể làm mạnh vụ Đài Loan.  TC muốn kiểm soát chặt  con đường hàng hải huyết mạch qua Eo Biển Mã Lai. Mỹ cần các nước góp quân ở các chiến trường chống khủng bố. Hà nội dư quân đang xuất cảng lao đông, đâu có ngại gì xuất cảng bô đội. Cùng một nỗi lo người ta dễ gần nhau. Ở đây quyền lợi của Việt Nam và Hoa Kỳ trùng hợp nhau từ an ninh cho toàn vùng Biển Đông và Đông Nam Á, đến toàn vẹn lãnh thổ và lãnh hải cùng quyền lợi kinh tế, nhất là chận đứng tham vọng của bá quyền Trung Cộng. Hành động phối hợp nhịp nhàng 'phát triển sâu rộng'của Hoa Kỳ và Việt Nam  trong thời gian TC bận bịu  Thế Vận Hội sẽ làm cho Trung Hoa không kịp trở tay.

Nếu ráp lại các sự việc xảy ra liên tục trong hơn mấy tháng qua, người ta có thể nhận thấy trong cuộc hội kiến với Tổng Thống Bush ngày 24 tháng 6 vừa qua, Nguyễn Tấn Dũng đã được Hoa Kỳ cam kết bảo vệ lãnh thổ và quyền lợi kinh tế, quan trọng nhất là sự bảo trợ về quân sự để tháo gở áp lực nặng nề và đương đầu với tham vọng bá quyền không bao giờ ngừng, không bao giờ thỏa mãn của Trung Cộng. Có lẽ nhận thấy đã được trang bị và tăng cường đầy đủ thế lực nên ngày 28 tháng 7 vừa qua, có thể được Mỹ rỉ tai, Thủ Tưóng VC mới 'đảo chánh' các tướng của Quân Khu Hà nội.
 
Người ta không quá lạc quan Thủ Tướng Dũng, đại diện cho Phe Đổi Mới, cởi mở, thân Mỹ, có đủ uy lực, khả năng tự mình tập trung đảng quyền, quân quyền, cảnh quyền vào phe mình. Phe bảo thu, thân Tàu sẽ chống nhưng chống  ngầm, không để đổ vở để còn chia quyền, cùng hưởng lợi lộc trong kinh tế đồi mới, vì dù sao những gì ông Dũng làm rất có lợi cho quyền lợi cá nhân của người đảng viên lão làng, bảo thủ. Ông Dũng không thể làm được một cuộc cải tổ chánh trị nếu không có Quốc Hội. Chỉ cần Quốc Hội không thông qua ý và lịnh Đảng thì Đảng sẽ co tay. Chỉ cần Quốc Hội nhà nước hoá chánh quyền là tách Đảng ra rìa trong guồng máy công quyền. Quốc Hội gồm nhiều dân biểu. Móc nối cá nhân dễ hơn móc nối tập thể. Dưới cái nhìn đó, lời tuyên bố của Đại sứ Mỹ, Washington - Hà nội ' phát triển sâu rộng các mối quan hệ các lãnh vực giáo dục, môi trường, nhân quyền, chống tham nhũng và lập pháp - lập pháp để chót nhưng rất quan trọng.  Đó phải chăng là điều rất đáng suy gẫm.

 VI ANH