Đúng ngày Lễ Nhân Quyền Quốc Tế, 10-12-2008, một phái đoàn của Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, gồm Phó Đại Sứ, bà Virginia E. Palmer; Tham Tán Chính Trị, ông Chritian Marchant và một thông dịch viên vào Huế gặp các vị lãnh đạo đấu tranh đòi Tự Do Tôn Giáo, như Hòa Thượng Thích Thiện Hạnh, Chánh Thư Ký Viện Tăng Thống, Phó Viện Trưởng Viện Hoá Đạo, Chánh Đaị Diện tỉnh Thừa Thiên-Huế; Thượng Tọa Thích Chí Thắng, Phó Đại Diện ThừaThiên-Huế, Đặc Ủy Thanh Niên, thuộc Giáo Hội  Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. Về phía Thiên Chúa Giáo thì phái đoàn gặp 2 Linh Mục Phan Văn Lợi và Nguyễn Hữu Giải. Lm Nguyễn Hữu Giải là chính xứ An Bằng, ở đây đang nổ ra vụ tranh chấp đất đai kéo dài với nhà cầm quyền xã Vinh An. Phái đoàn Mỹ cho Lm Giải biết, vụ đất An Bằng, chính quyền nói với họ là đã được giải quyết rồi. Nhưng thực tế thì mãi tới hôm 15-12-08, nhà cầm quyền xã Vinh An mới gởi cho giáo xứ An Bằng một văn thư, yêu cầu tháo gỡ Thánh Giá của ấp An Bắc khỏi khu đất, nếu không thì xã sẽ có quyết định cưỡng chế theo luật pháp, và thời hạn là trước ngày 28-02-2009. Có nghĩa với Mỹ thì Việtcộng hứa cho êm, còn với giáo dân thì chúng vẫn dùng lối cưỡng chế như cũ.

Cuộc hội kiến giữa HT Thích Thiện Hạnh và TT Thích Chí Thắng với phái đoàn Tòa Đại Sứ Hoakỳ kéo dài từ 15 giờ đến 16 giờ30, ngày 10/12/08. Trong đó bà Phó Đại Sứ nêu ra các câu hỏi như: Xin quý thầy cho biết hiện nay chính quyền có gây khó khăn gì cho GHPGVNTN? Và thời gian qua, có ghi nhận được những thành quả nào mới mẻ? Trong phần trả lời, HT Thích Thiện Hạnh đã thẳng thắn trình bày với phái đoàn rằng: “GHPGVNTN chúng tôi đang bị chính quyền Cộng Sản Việt Nam tước đoạt hết mọi đất đai, tài sản, pháp lý sinh hoạt, các cơ sở tôn giáo vật thể, phi vật thể, văn hóa, giáo dục trung học, đại học, từ thiện, y tế…Tất cả đã bị tước đoạt hết kể từ sau năm 1975, kể cả quyền được làm người… kết quả…cho đến hôm nay, 10-12-2008, ngày kỷ niệm 60 năm bản Tuyên Ngôn  Nhân Quyền Quốc Tế vẫn là con số không to tướng… Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị của Liên Hiệp Quốc, công bố năm 1966, đến nay đúng 42 năm; Việtnam ký kết công ước này năm 1982 và bội ước đã 26 năm qua”. “Hoakỳ bang giao toàn phần với Việtnam đã trên một thập niên. Nhưng hình như Hoakỳ chưa có quyết tâm đủ mạnh, để thúc đẩy lãnh đạo nhà nước Việtnam chịu quan tâm giúp nhân dân Việtnam có được quyền sống và quyền làm người, mà họ đã ký kết với quốc tế”

Xin quý thầy cho biết vì sao quý thầy không đăng ký để xin cho GHPGVNTN hoạt động? HT Thích Thiện Hạnh trả lời: “GHPGVNTN không phải là một tổ chức chính trị, mà là một tổ chức Tôn Giáo, có giá trị tinh thần và thiêng liêng, tồn tại khách quan, có mặt giữa thế gian vì sự an lạc của sinh dân. Không lệ thuộc bất cứ một thể chế chính trị nào, nên không chịu chung số phận còn mất của thể chế chính trị thế tục. Kinh nghiệm hơn 2000 năm lịch sử truyền thừa Phật Giáo Việt Nam và thế giới đã cho thấy như thế. Cho nên sau ngày 30-04-1975, GHPGVNTN vẫn đã tồn tại và sinh hoạt bình thường… và không hề bị giải thể bởi bất cứ văn kiện nào của bất cứ chế độ chính trị nào, trong đó có chế độ Cộng Sản Việt Nam. Cho đến nay cũng vậy, chúng tôi chưa hề bị giải thể. Vì lý do đó mà chúng tôi không xin đăng ký sinh hoạt”. Bà Phó Đại Sứ đề nghị, quý thầy cứ thử xin xem? HT Thích Thiện Hạnh vui vẻ nhẹ nhàng đáp lời: “Xin lỗi quý vị, “xin thiệt” chúng tôi còn không xin, huống là “xin thử”. Của cải vật thể và phi vật thể của tôn giáo , của nhân dân mà chính quyền chiếm đoạt tịch thu bất hợp pháp, thì chính quyền phải trả lại. Mắc gì phải xin thử?! Xin mà họ không cho thì tính sao? Còn gì tủi nhục hơn! Một số nhỏ Phật Tử cũng từng đề nghị như thế, nhưng HT Thích Quảng Độ trả lời rằng: “Xin mà người ta không cho thì thầy trò mình mất luôn cả chì lẫn chài”

Trước khi chia tay, HT Thích Thiện Hạnh đã trao cho bà Phó Đại Sứ  Virginia E. Palmer Bản ghi nhớ về hiện tình Giáo Hội  Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. Trong đó nói về sách lược mà nhà nước Cộng Sản Việt Nam đang sử dụng để đàn áp, bách hại tôn giáo hiện nay như: “- GHPGVNTN bị cướp đoạt hết tài sản đất đai, giam giữ, quản thúc lãnh đạo, tước đoạt pháp lý sinh hoạt và quyền tự chủ tôn giáo của một dân tộc đã có hơn 2000 năm lịch sử truyền thừa Phật Giáo” “- Cộng Sản Việt Nam đưa các tôn giáo vào dưới sự kiểm soát của Đảng, của Mặt Trận Tổ Quốc. Quy chế đối với Phật Giáo khắt khe nghiệt ngã hơn cã Dụ số 10 trong thời thuộc địa phong kiến” “- Cộng Sản Việt Nam là kẻ phản quốc vì để mất hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa vào tay Trung Cộng”.

Từ những sự kiện bức xúc trên đây phía Phật Giáo đã đạo đạt đến phái đoàn Đại Sứ Quán Hoa Kỳ  9 ý kiến. Trong đó nổi bật là: “GHPGVNTN  cũng như các tôn giáo bạn, Phật Giáo Hòa Hảo, Cao Đài Giáo, Thiên Chúa Giáo Việt Nam, Hội Thánh Tin Lành Cao Nguyên…đang là nạn nhân của đảng Cộng Sản Việt Nam. Đảng đàn áp, khủng bố, sách nhiễu tín đồ hành đạo, vu khống lăng nhục hạ uy tín các vị lãnh đạo tôn giáo trên mọi phương tiện truyền thông đại chúng, trong các buổi họp dân… không chừa bất cứ thủ đoạn thấp hèn, đen tối nào!”- “Chúng tôi cương quyết vận động ôn hòa cho tự do tôn giáo, cho dân chủ và nhân quyền tại Việtnam…”- “Xin đề nghị quý vị nên có biện pháp chế tài, nếu Việtnam không thi hành các công ước Quốc Tế về tôn giáo, về nhân quyền, về thương mại mà Việtnam đã ký kết tham gia” - “Yêu cầu Hoakỳ  đưa Việtnam trở lại danh sách CPC là danh sách các quốc gia đàn áp tôn giáo…” - “Trả tự do cho tất cả các nhà lãnh đạo tôn giáo, các nhà dân chủ đấu tranh ôn hòa đòi tự do tôn giáo, dân chủ, nhân quyền tại Việtnam hiện đang bị giam giữ, đang chịu án tù, cũng như xử lý công minh cho 8 giáo dân thuộc Giáo Xứ Thái Hà - Hànội, vì đòi hỏi đất đai thờ phượng của tôn giáo” - “ Buộc Việt Nam phải có công văn cụ thể, thông báo các tôn giáo tại Việt Nam được tự do sinh hoạt theo đạo giáo của mình mà không bị ràng buộc, kiểm soát hay bất cứ ngăn cấm nào”.

Ý kiến sau cùng vừa nêu, là đúng với tinh thần của Tu Chính Án số I Hoakỳ.  Không hiểu vì vô tình hay cố ý, mà các viên chức Hoakỳ vẫn cứ làm trái với Hiến Pháp Mỹ là khuyên GHPGVNTN dân lâp, xin “đăng ký” sinh hoạt trong khuôn khổ Pháp Lệnh Tin Ngưỡng Tôn Giáo của nhà nước Việtcộng, nhằm đặt các tôn giáo vào quy chế “xin cho” , dưới quyền quản trị trực tiếp của Mặt Trận Tổ Quốc, công cụ toàn trị của Cộng đảng. Trước đây họ đã từng đề nghị với HT Thích Quảng Độ như vậy, nay đến lượt Phó Đại Sứ Mỹ tại Hànội lại cũng hỏi Ngài Thích Thiện Hạnh câu đó. Rõ ràng là Hoakỳ chưa có quyết tâm đủ mạnh về Tự Do Tôn Giáo cho Việt Nam.

Little Saigon ngày 16-12-2008.