Hòa thượng Thích Quảng Độ là tiếng nói mới nhất phản đối khai thác bauxite
Hòa thượng bất đồng chính kiến Thích Quảng Độ ra lời kêu gọi "bất tuân dân sự" từ TP. HCM để phản đối chính sách khai thác quặng bauxite ở Tây Nguyên.
Trong lá thư đề ngày 29.3, người đứng đầu Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất không được nhà nước công nhận nói "nguy cơ mất nước bắt đầu" từ chủ trương cho nhà thầu Trung Quốc đưa hàng ngàn công nhân vào cao nguyên trung phần.
Lá thư kêu gọi người Việt trong ngoài nước "tỏ thái độ trước nguy cơ hủy hoại mầu xanh Tây Nguyên và đời sống của người Việt cũng như hàng chục dân tộc ít người".
Hòa thượng cũng kêu gọi người Việt ở nước ngoài "khẩn cấp báo động công luận thế giới về đại nạn sinh thái Tây Nguyên, và nguy cơ nối giáo Bắc Kinh trấn đóng yết hầu chiến lược vùng ba biên giới".
Nhiều nhà khoa học và trí thức Việt Nam trước đó đã phê phán chủ trương của chính phủ cho phép Trung Quốc tham gia dự án bauxite, chủ yếu do lo ngại về môi trường và an ninh.
Lá thư của Hòa thượng Thích Quảng Độ kêu gọi trong tháng Năm, người dân biểu tình tại gia bằng các hoạt động như "nông dân không ra đồng, công nhân không đến xưởng, thương gia, tiểu thương không đến chợ, sinh viên, học sinh không đến trường".
Trong lá thư bày tỏ lo ngại về ảnh hưởng của Trung Quốc ở Việt Nam, Hòa thượng cũng thúc giục chính phủ công bố toàn bộ nội dung hai hiệp ước biên giới trên đất liền và biển ký với Trung Quốc năm 2000, "để toàn dân được biết sự toàn vẹn lãnh thổ mà tiền nhân đã đem xương máu gầy dựng".
Lo ngại
Đầu năm 2007, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã duyệt Quy hoạch khai thác bauxite giai đoạn 2007-2015, theo đó tại Đăk Nông sẽ có bốn nhà máy sản xuất nhôm với công suất 4,8 đến 6,6 triệu tấn/năm.
Nông dân không ra đồng, công nhân không đến xưởng, thương gia, tiểu thương không đến chợ, sinh viên, học sinh không đến trường
Trích thư của HT Thích Quảng Độ
Những người ủng hộ dự án cho rằng việc triển khai dự án sẽ góp phần biến các tỉnh vùng cao nguyên thành những địa phương hiện đại và giàu có.
Nhưng những người chỉ trích như Nguyễn Trung, cựu đại sứ Việt Nam ở Thái Lan, lại cho rằng dự án như đang triển khai "sẽ (1) hủy hoại môi trường đồng thời làm biến đổi khí hậu toàn bộ vùng này và chung quanh, (2) thu hẹp vùng dân cư sinh sống, (3) gây phương hại cho an ninh của đất nước".
Viết trên BBC mới đây, nhà báo Lê Phú Khải ở TP. HCM nói: "Nếu một đường lối, chủ trương lớn của Đảng mà từ Đại tướng đại công thần của chế độ như Võ Nguyên Giáp đến người dân bình thường lại không đồng thuận thì dù có một ngàn lần đưa sự lãnh đạo của Đảng vào điều 4 Hiến pháp cũng vô nghĩa!"
Đại tướng Võ Nguyên Giáp thuộc trong số những nhân vật có tiếng đã thúc giục Đảng Cộng sản và chính phủ xem lại dự án.
Dù vậy, hôm 17.3 Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản tiếp tục chỉ đạo chủ đầu tư triển khai các dự án khai thác quặng nhôm, là tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng và dự án Nhân Cơ ở Đăk Nông.
Hòa thượng Thích Quảng Độ, 81 tuổi, hiện cư ngụ ở Thanh Minh Thiền Viện, TP. HCM, được cho là dưới sự giám sát chặt chẽ của an ninh.
Là một trong những nhân vật nổi bật nhất của phong trào phản kháng chính trị, Hòa thượng đã được một số tổ chức và chính giới ở phương Tây đề cử giải Nobel Hòa bình trong mấy năm qua.