Quan niệm của đức Khổng Tử là dùng Nhân để giáo dục con người và quản trị đất nước

Tháng 9/2010, các nhà lãnh đạo Trung Cộng đã tổ chức lễ tưởng niệm Khổng Tử tại một ngôi đền gần Bắc Kinh. Ngày 11/1/2011, nhà cầm quyền Trung Cộng lại cho dựng một bức tượng Không Tử khổng lồ cao gần 8 mét tại Quảng Trường Thiên An Môn, đối diên ngay với lăng của Mao Trạch Đông, người mà cách nay gần nửa thế kỷ đã ra lệnh ra lệnh đốt bỏ hết sách báo của Nho Giáo và phá hủy hết các di tích của Khổng Giáo cũng như những hình tượng của Khổng Tử. Không những thế, Trung Cộng còn cho thành lập Viện Khổng Tử tại nhiều nơi trên thế giới để truyền bá văn hoá Trung Hoa. Sự kiện này đã khiến cho nhiều người đặt câu hỏi”  Phải chăng Trung Cộng muốn phục hồi lại những tư tưởng và triết thuyết của KHỔNG TỬ ?

Để có một câu trả lời chính xác, trước hết chúng ta cần phải tìm hiểu rõ ràng quan niêm cûa Khổng Giáo về viêc giáo dục con người.

Giáo dục con người theo quan niệm của Khổng Giáo là giáo dục toàn diện vì nếu không toàn diện, không thể nào trở thành một con người hoàn toàn tốt để có thể xứng đáng là ĐẠI TRượNG PHU, là NAM TỬ HÁN. Tuy nhiên sự giáo dục này vẫn nặng về ĐỨC DỤC hơn TRÍ DỤC và THỂ DUC. Vì thế mới có câu: ``Tiên học LỄ, hậu học VĂN`` và phải qua từng giai đoạn một: TU, TỀ, TRI và BÌNH. Có TU được THÂN mới có thể nói tới chuyện TỀ GIA. Có TỀ được GIA thì mới có thể nói tới chuyện TRỊ QUỐC. Và có TRỊ được QUỐC thì mới có thể nói tới chuyện BÌNH THIÊN HẠ.

Vì thế người xưa mới có câu:``Tự Thiên Tử, dĩ chí ư thứ dân, giai dĩ Tu Thân vi bản`` (Từ Vua đến Dân, ai cũng phải lấy việc sửa mình, tức tu thân, làm gốc. Muốn TU THÂN, thì phải biết thế nào là NHÂN, NGHĨA, LỄ, TRÍ và TÍN và phải biết tuân giữ năm điều này. Mà trong năm điều này, thì điều NHÂN không những đứng đầu mà còn là nguồn gốc của các đức tính khác. Người đã có đức nhân, không thể bất nhân hay độc ác. Do đó một khi đã TU được THÂN, thì dĩ nhiên người ấy không những có TAÌ mà còn có cả ĐỨC nữa.  Như vậy, khi TỀ được GIA, tức khi quản trị được gia đình, người cha không thể nào lại BẤT NHÂN, BẤT NGHĨA được. Cũng vậy, khi một người đã ở vị trí TRỊ QUỐC, tức người lãnh đạo quốc gia, người đại diện cho cả nước, cũng không thể ỷ thế là VUA hay TỔNG THỐNG  mà làm điều bất nhân, bất nghĩa được.

Mặc dù quan niệm Vua là Thiên Tử, nhưng theo Khổng Tử, DÂN cũng là con TRƠI, chỉ khác là VUA là con TRƯỞNG mà thôi (Phàm nhân giai vân Thiên chi tử, Thiên tử vi chi thủ nhĩ). Không những thế, DÂN mới là người đáng qúy nhất (Dân vi qúy, Xã Tắc thứ chi, Quân vi khinh). Thực vậy, không có DÂN thì làm gì có nước ? Không có nước thì làm gì có vua ? Bởi vậy, dù là Thiên Tử, làm gì cũng phải theo ý trời. Thuận theo ý TRƠI thì SỐNG, nghịch ý TRƠI thì phải CHẾT (Thuận Thiên gỉa tồn, nghịch Thiên gỉa vong). Mà Ỷ Trời ở đây chính là Ỷ Dân.  

Tóm lại, quan niệm cûa đức Khổng Tử là dùng Nhân để giáo dục con người và quản trị đất nước. Đó chính là Chủ Nghĩa Nhân Trị, một chủ nghĩa hoàn toàn khác biệt và đối nghịch với  Chủ Nghĩa Pháp Trị (1) của Hàn Phi Tử (học trò của Tuân Tử), chủ trương dùng luật pháp để giáo dục con người và quan trị đất nước. Trung Cộng cũng như Việt Nam ngày nay, trên danh nghĩa vẫn là những nước theo chủ nghĩa Cộng Sản, nhưng trên thực tế, cả hai nước này cũng đều bãi bỏ nền kinh tế tập trung, chấp nhận nền kinh tế thị trường và công nhận quyền tư hữu. Vì thế có thể nói Chủ nghĩa Cộng Sản Trung Quốc ngày nay cũng chẳng khác gì chế độ quân chủ chuyên chế xưa kia, cũng dùng luật pháp để giáo dục con người và quản trị đất nước. Vậy tại sao Trung Cộng lại cho dựng lại tương Khổng Tử?

Trước khi bị người Cộng Sản cai trị, xã hội Trung Hoa là một xã hội phong kiến nên  luôn luôn đặt Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tin (ngũ thường) và Quân Sư, Phụ (tam cương) lên hàng đầu, coi đó là rướng mối của gia đình và xã hội. Vì thế, chúng ta thấy, trong gia đình nào cũng vậy, cha ra cha, con ra con, vợ ra vợ, chồng ra chồng, thày ra thày, trò ra trò, vua ra vua, quan ra quan. Những trường hợp nghịch luân thường đạo lý thật là hiếm hoi, rất ít khi xẩy ra. Mặc dầu Tầu là kẻ thù truyền kiếp của Việt Nam, nhưng Việt Nam cũng phải coi tam cương, ngũ thường là mẫu mực phải theo.

Nhưng kể từ khi Cộng Sản chiếm được toàn thể lục địa Trung Hoa và thiết lập chế độ Cộng Sản với chủ trương vô gia đình, vô tôn giáo, vô tổ quốc, thì nền đạo đức và luân lý Khổng Mạnh của xã hội Trung Hoa không còn nữa. Thay vào đó là một xã hội băng hoại và vô đạo dức từ trên xuống dưới, cha không ra cha, con không ra con, vợ không ra vợ, chồng không ra chồng, thày không ra thày, trò không ra trò, vua (chủ tịch nước) không ra vua, quan (cán bộ) không ra quan. Do đó nhưng cảnh con giết cha, chồng giết vợ, thày hiếp trò, trò đánh thày, cán bộ ức hiếp dân chúng, dân chúng không còn tin tưởng vào chính quyền và sẵn sàng nổi giận v.v… không phải là hiếm xẩy ra (2).

Trước tình trạng xã hội băng hoại và đạo đức suy đồi như vậy, chính quyền Trung Cộng không còn cách gì khác hơn là phải trông vào những giá trị cổ truyền của Khổng Giáo. Đó là lý do tại sao Trung Cộng đã cho dựng lại bức tượng Khổng Tử to lớn ngay tại Quảng  Trường Thiên An Môn, đối diện ngay với lăng Mao Trạch Đông. Bọn Cộng Sản Việt Nam chắc chăn cũng sẽ bắt chước trong một ngày gần đây. Nhưng liệu Trung Cộng có đạt được ý nguyện đó hay không là còn tùy ở thái độ của các nhà cầm quyền Trung Cộng đối với các đòi hỏi chính đáng của người dân Trung Quốc đối với các vấn đề TỰ DO, DÂN CHỦ và NHÂN QUYỀN. 

Chú thích.

(1). Pháp trị Chủ Nghỉa của Hàn Phi Tử khác với Pháp Trị Chủ Nghĩa của các nước Tây Phương hiện nay. Pháp Trị Chủ Nghĩa của Hàn Phi Tử nhằm mục đích bảo vệ chính quyền tức quyền của Vua Chúa. Còn   Pháp Trị Chủ Nghĩa của các nước Tây Phương có mục đích bảo vệ các quyền tự do, dân chủ và tôn trọng nhân quyền của người dân.

(2). Ở VN thì còn tệ hơn như Chủ Tịch Nước Lê Khả Phiêu vì ngủ với gái Tầu vào năm 1988 và có con nên năm 2000 đã phải phái Nguyễn Duy Niên sang Tầu để ký ký giấy nhượng đất, nhượng biển lấy tiền. Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chấp thuận cho Trung Cộng khai thác Bô Xít ở Tây Nguyên Trung Phần VN lấy 150 triệu US. Nguyễn Trường Tô Chủ Tịch UBND tỉnh Hà Giang hiếp dâm trẻ vị thành niên là em gái v.v…