Năm 1975, sau khi cưỡng chiếm được toàn miền Nam,

bọn Việt Cộng đã tìm mọi cách để bỏ tù cả trăm ngàn quân cán chính của chế độ Việt Nam Cộng Hoà, đảng phái chính trị và văn nghệ sĩ cùng tất cả những ai mà chúng nghi là có thể chống đối chúng. Không những thế, bọn Việt Cộng còn tìm mọi cách để cướp đoạt tiền bạc, của cải và tài sản của người dân miền Nam bằng những chính sách mà chúng gọi là đổi tiền, đánh tư sản mại bản, cải tạo công thương nghiệp, kinh tế mới. Đã có cả triệu người phải tìm mọi cách để bỏ nước ra đi dù biết rằng có thể bỏ mạng trong rừng sâu hay trên biển cả. Do đó, tại hải ngoại, hễ cứ nghe nói tới hai chữ Việt Cộng, là người Việt tỵ nạn lại liên tưởng một bọn người độc ác dã man, chuyên cướp của, giết người. Chính vì thế vào thập niên 80, chúng ta không lấy làm lạ tại sao tên chủ báo Cái Đình Làng Dương Trọng Lâm đã bị bắn chết tươi ở San Francisco, Trần Khánh Vân cựu Tổng Cục Gia Cư đã bị thày giáo Trần Văn Bé Tư bắn trọng thương ở Nam Cali và Đoàn Văn Toại đã bị bắn bể quai hàm ở Fresno, California, mặc dầu những tên này không phải là Việt Cộng chính hiệu mà chỉ thuộc loại thân Cộng hoặc có những hành vi có lợi cho Việt Cộng mà thôi.

            Từ thập niên 90, tức từ khi Mỹ bỏ cấm vận đối với VN và ký bang giao với VN thì nhiều người Việt tỵ nạn Cộng Sản, vì nhớ thương người thân còn kẹt lại VN và  mấy anh già mất nết đã kéo nhau về VN khiến tinh thần chống Cộng sút giảm, nhất là mấy anh thương gia, ngửi thấy có lợi nếu bắt tay với Việt Cộng nên đã không những quên hết thù hận xưa mà còn nghe theo lời dụ dỗ Hoà Hợp, Hoà Giải của Việt Cộng để cộng tác làm ăn với chúng. Thực ra thì bọn Việt Cộng thực tâm cũng chẳng muốn Hoà Hợp Hòa Giải gì mà chúng chỉ muốn người Việt hải ngoại đừng chống đôi chúng nữa và đem tiền bạc về cùng chúng làm ăn. Ngày nay, bọn Việt Cộng cũng chẳng còn chính nghĩa gì để bấu víu nên chúng muốn lợi dụng tình trạng này để  xóa bỏ làn ranh Quốc Cộng. Nhưng nhiều người vẫn ngu muội, tưởng thật nên không những đã ngang nhiên về VN làm ăn buôn bán với Việt Cộng, ngang nhiên họp hành, ăn uống, du hí với Việt Cộng mà còn công khai viết bài ca tụng bọn Việt Cộng, lập cả Hiệp Hội Doanh Nhân để hỗ trợ cho những người muốn làm ăn buôn bán với Việt Cộng. Trước sự ngang nhiên và thách đố này, nhiều người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản đã phải lên tiếng vạch mặt chỉ tên bọn người thân Cộng này trong đó có cả những tên trí thức (1)  như Trần Thanh Vân, Bùi Duy Tâm, Nguyễn Hữu Liêm, Lê Văn Ninh, Bùi Kiến Thành, Đỗ Anh Thư v.v… (xin vào Website: www.mauthan68.blogspot.com để biết rõ hơn).

Nhiều người quá hăng say trong việc tố cáo này đã qúa lời khiến bọn chúng đã có thể vin vào đó mà kiện về tội phỉ báng hay vu cáo để làm người khác sợ mà không dám vạch mặt chỉ tên bọn chúng. Thực ra đây chỉ là phương cách dùng tiền bạc để cả vú lấp miệng em, để áp đảo tinh thần người khác. Nếu chúng ta có chứng cớ rõ ràng thì việc vạch mắt chỉ tên bọn chúng chẳng có gì là đáng ngại.

Phỉ báng là gì (2)?

Nói chung, phỉ báng là việc đưa ra những lời lẽ tuyên bố sai sự thật về tư cách hay việc làm của một người khác làm người đó bị tác hại về tinh thần hay vật chất. Phỉ báng cũng có thể là một một đoạn văn viết sai sự thật được bản in ấn trong một tờ tạp chí hay trên một tờ báo.

Thông thường, các yếu tố của một nguyên nhân gây nên hành động phỉ báng bao gồm (3):

1. Một lời nói xấu hay một báo cáo sai sự thật liên quan đến người khác.

2. Các ấn phẩm đó không có đặc quyền của các tuyên bố cho đệ tam nhân.

3. Nếu sự việc nói xấu là quan tâm công cộng, lỗi chiếm ít nhất đến sơ suất trên một phần của nhà xuất bản.

4. Có gây thiệt hại cho đối phương.

Tội phỉ báng (defamation  / libel) hay vu cáo (slander) theo luật pháp Hoa Kỳ, nó không phải là một tôi hình sự như luật pháp của Việt Nam trước năm 1975. Ở VN trước năm 1975, một người bị truy tố về tội phỉ báng hay vu cáo, nếu có tội, có thể bị phạt vạ (tiền) hay phạt tù, nhưng về bồi thường thiệt hại thì chỉ được bồi thường $1 danh dự mà thôi. Trái lại ở Hoa Kỳ, như trên đã nói, tôi phỉ báng không phải là một tội thuộc về hình sự. Vì  không phải là một tội hình sự, nên không bị phạt vạ hay phạt tù mà chỉ phải bồi thường thiệt hại nhưng tiền bồi thường thiệt hại lại rất cao, có thể lên tới vài chục triệu, tùy theo sự chứng minh của nguyên cáo (plaintiff) và được Toà chấp nhận ở mức độ nào.

Tuy nhiên, chúng ta cũng đừng qúa sợ. Tiến trình xử một vụ án về tội phỉ báng hay vu  cáo, thường qua một quy trình tố tụng dân sự và hầu hết do bồi thẩm đoàn xét xử. Lời phỉ báng có thể căn cứ vào lời nói tại chốn công cộng như buổi họp công cộng hay tại bữa tiệc cộng cộng hay trên truyền thanh, truyền hình hoặc những bài viết trên báo chí, trên diễn đàn công cộng.

 1/ Người đứng đơn kiện tức bên nguyên cáo (plaintiff) có bổn phận phải chứng minh nhữ ng điều bị  cáo (defendant) nói về mình  là sai, là không đúng sự thật.

 2/ Đối với những nhân vật được gọi là nhân vật của quần chứng (public figure) mà vác đơn đi kiện thì lại càng khó hơn chứ không như những người thường dân là những người được luật pháp bảo vệ nhiều hơn. Nguyên cáo không những phải chứng minh những lời nói đó là sai, là không đứng sự thật mà còn phải chứng minh là bị cáo ( defendant) thực sự đã có ác ý và thiếu thận trọng.

(Xin thêm phần quyền tự do ngôn luận của báo chí (media).

Trong những chữ chúng ta thường dùng để vạch mặt chỉ tên những tên trí thức vô học nhưng hám danh, những tên gian thương vô liêm sỉ nhưng hám lợi là Việt Gian, thân Cộng, bưng bô cho Việt Cộng, nâng bi Việt Cộng,  ăn cơm quốc gia, thờ ma Cộng Sản v.v…Chúng ta cần phải tìm hiểu rõ ràng từng chữ và đối với kẻ nào thì nên dùng chữ này, đối với kẻ nào thì nên dùng chữ kia và điều quan trọng là phải có bằng cớ. Muốn nói ai thân Cộng, chúng ta phải có những hình ảnh người đó đã đứng chụp chung với một tên Việt Cộng nào đó hay những hình ảnh mà chúng đã tham dự những buổi liên hoan, tiếp tân của Việt Cộng tại đâu, vào ngày nào. Muốn nói ai là kẻ đã nâng bi hay bưng bô cho Việt Cộng, hoặc ăn cơm quốc gia, thờ ma Cộng Sản, phải có những bài viết trên báo hay những bài diễn văn mà họ đã viết hay đã đọc để ca tụng Việt Cộng chứ không thể nói khơi khơi một cách vô bằng cớ.

Ngoài ra lại còn tùy người viết, người đọc là thành phần nào. Cùng một sự kiện, nhưng đối với người này, chúng ta có thể bảo họ là người thân Cộng, nhưng đối với người khác thì lại không. Thí dụ như trường hợp dân biểu liên bang Cao Quang Ánh cùng 2 dân biểu liên bang khác là Eni Faleomaega và Michael M. Honda trong chuyến công du VN đã tới thăm Thứ Trương Ngoại Giao Việt Cộng là Nguyễn Thanh Sơn và chụp hình chung với tên này và có thể cũng được tên này mời ăn uống, nhưng chúng ta không thể kết án là ông ta là người thân Cộng. Trái lại, nếu một người Việt tỵ nạn bình thương khác hay một ông Chủ Tịch Cộng Đồng Người Việt Tỵ Nạn nào đó đã tới thăm chúng và được chúng tiếp đón như vậy thì chúng ta lại có kết án họ là thân Cộng (pro-communist) lại là đúng.

Thực ra thì bảo một người nào đó là thân Cộng thường thì chúng ta đã thấy rõ những hoạt động hay những giao tiếp của họ với Việt Cộng, nên việc chứng minh thường không khó khăn. Nhưng nhiều người nghĩ rằng danh từ thân Cộng không đủ mạnh để chỉ những phần tử vô học, vô liêm sỉ này, nên thường dùng thêm những chữ khác như bưng bô hay nâng bi hay Việt gian. Thực ra bưng bô hay nâng bi cũng chỉ có nghĩa là nịnh nọt, bợ đỡ (flatter) mà thôi. Viết một bài tâng bốc Việt Cộng là nịnh bợ Việt Cộng rồi. Pro-communist hay communist flatterer hay communist sympathizer thì cũng chẳng khác nhau gì. Còn chữ Việt gian thực ra nó cũng chỉ có ý chỉ những người không đồng chính kiến với mình và có những lời nói hay hành vi có lợi cho đối phương mà ở đây là Việt Cộng tức nó cũng chỉ có nghĩa là than Cộng mà thôi. Chúng ta còn nhớ, ,khi chiến tanh VIệt Pháp bùng nổ nào ngày 19/12/1946, tất cả những người không theo Việt Minh như các đảng viên Việt Cách, Việt Quốc đều bị Việt Minh  gọi là Việt gian mặc dầu nhiều người chẳng hợp tác với Pháp ngày nào. Ngàu nay, một số người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản tự phủ nhận tư cách tỵ nạn Cộng Sản của mình bằng cách giao tiếp hoặc làm ăn buôn bán với Việt Cộng thì có gọi họ là Việt gian thì cũng chẳng khác gì trước kia bọn Việt Minh gọi những người quốc gia là Việt gian. Vậy có thể nói những ai không đồng quan điểm chính trị với mình và lại đi ngược lại với trào lưu chung là chống Việt Cộng tức than Cộng đều có thể gọi họ là Việt gian. 

Tóm lại, dù dùng chữ gì, thì nó cũng chỉ có nghĩa là thân Cộng mà thôi. Bọn Việt Cộng là bọn độc ác, dã man và tàn bạo. Chúng chuyên cướp của giết người. Những kẻ thân thiết với bọn này thì tư cách của họ cũng chẳng khác gì bọn này. Vì thế, mỗi khi bị người khác bảo là thân Cộng, chúng rất lấy làm nhục nhã nên chúng phải bỏ tiền ra để đi kiện cho bớt nhục. Chứ thực ra chúng cũng thừa biết nếu có được bồi thường thì cũng Tết Congo mới đòi được. Thường thường những người dám ăn, dám nói lại là những người trên răng, dưới dế. Kiện những người này không những tốn tiền tốn bạc mà nhiều khi còn rước thêm nhục nhã vào thân vì là cơ hội để cho báo chí truyền thông khai thác, mỉa mai và đàm tiếu.

Trong bài “Luật về tội phỉ báng ở Hoa Kỳ”, tác giả Steven Pressman viết: “Floyd Adam, một luật sư ở New York, người chuyên đại diện cho các tổ chức truyền thông, ước tính trong các vụ kiện do bồi thẩm đoàn giải quyết những người khiếu kiện tội phỉ báng giành phần thắng trong khoảng 75% số vụ. Tuy nhiên, giới truyền thông luôn đảo ngược được cáo trạng của bồi thẩm đoàn nếu họ kháng cáo lên tòa án cấp cao hơn. Abrams nói rằng nguyên nhân là do các bồi thẩm viên thường không hiểu đầy đủ hoặc không áp dụng các chuẩn mực pháp lý thích hợp liên quan đến vụ kiện. Do đó, nếu chẳng may thua kiện ở giai đoạn đầu chúng ta cũng đừng lo sợ, cứ bình tâm kháng cáo lên tòa phúc thẩm, chắc chắn sẽ thắng lợi.

Chú thích:     

(1). Trong một bàn phú, cụ Nguyễn Công Trứ có viết: “Dân hữu tứ, sĩ vi chi tiên” Dân có bốn hạng, đó là Sĩ Nông Công Thương. Sĩ là hạng người đứng đầu và là hạng người được trong vọng nhất. Còn hạng người làm thương mại bị khinh thường nhất nên bị xếp vào hạng cuối cùng của bực thang xã hội. Ngày nay sống ở Hoa Kỳ, chúng ta thấy người Hoa Kỳ cũng coi những người trí thức như Bác Sỉ, Luật Sư v.v..nếu mở văn phòng riêng thì cũng thuộc vào giới business tức giới làm thương mại và không có giới nào đáng trọng hay đáng khinh hơn giới nào.

(2). (Generally speaking, defamation is the issuance of a false statement about another person, which causes that person to suffer harm. Slander involves the making of defamatory statements by a transitory (non-fixed) representation, usually an oral (spoken) representation. Libel involves the making of defamatory statements in a printed or fix medium, such as a magazine or newspaper).

 (3). Typically, the elements of a cause of action for defamation include:

1. A false an defamatory statement concerning another;

2. the unprivileged publication of the statement to a third party (that is, somebody other than the person defamed by the statement) (Sự ấn hành lời tuyên bố về một người nào đóđể cho đệ tam nhân biết đến, mà sự ấn hành này không có đủ đặc quyền (ý nói không phải là báo chí, truyền thông).

3. If the defamatory matter is of public concern, fault amounting at least to negligence on the part of the publisher (Nếu vấn đề mạ lị thuộc lãnh bực quan tâm công cộng, thì ít nhất có thể quy lỗi cho nhà phát hành sơ xuất một phần).
4. Damage to the plaintiff