André-Marie Ampère (1775-1836) nhà khoa học Pháp, cha đẻ Ðiện từ học |
Tác Giả: Saigon Echo sưu tầm | |||||
Thứ Hai, 16 Tháng 3 Năm 2009 03:12 | |||||
Năm 1801 sau khi dạy kèm một ít để có tiền cho đám cưới của ông, ông được bổ nhiệm giáo sư Vật lý tại trường Ecole centrale de l'Ain. Năm sau ông viết bài "Những nhận xét vể lý thuyết trò chơi toán học" (Considérations sur la théorie mathématique du jeu). Sau đó ông giữ chức giáo sư Toán và Thiên văn. Nhưng trước cái chết của vợ ông, ông không chịu nổi cuộc sống ở Lyon nên đến Paris sinh sống. Nhờ nhà
Năm 1836 ông đi Marseille , bị bệnh phổi và tạ thế tại đây. Những công trình của Anpère đầu tiên về Toán rồi Hóa học. Nhưng nhờ những khám phá về Vật lý mà ông được nổi tiếng. Năm 1820, nhà Vật lý người Ðan Mạch Hans-Christian Oersted (1777-1851) quan sát sự đi lệch của kim nam châm khi đặt gần một dòng điện. Một thời gian ngắn sau đó François Arago (1786-1853) trình bày cuộc thí nghiệm này trước viện Hàn Lâm. Ampère bắt đầu chú tâm vào hiện tượng này và chỉ một tuần sau, ông đã tìm ra lời giải. Tiếp theo đó ông khám phá nguồn của những tác động từ học trong một dòng điện, nghiên cứu tác động hỗ tương của những nam châm và chứng minh rằng hai dòng điện kín có tác động trên nhau. Ông cũng là người dẫn đường thuyết Ðiện tử bằng cách đưa ra giả thiết về sự hiện diện của dòng hạt từ. (courant particulaire) . Năm 1827 ông tổng hợp những khám phá của ông trong tác phẩm của ông "Trên lý thuyết Toán học cho phững hiện tượng động điện chỉ suy ra từ thí nghiệm" (Sur la théorie mathématique des phénomènes électrodynamiques uniquement déduite de l'expérience.) Dựa trên căn bản của lý thuyết của ông, Ampère đề cập đến nhiều loại máy như điện kế, máy điện báo bằng điện và nam châm điện. Ngoài Khoa học, ông còn nghiên cứu Triết học. Làm một ít thơ, kịch và bản hùng ca về Christophe Colomb. Là người đầu tiên bày ra những từ về Ðiện (dòng điện và hiệu thế), Ampère xem như là một trong những nhà bác học lớn nhất của thế kỷ thứ 19, là cha đẻ của nguyên ngành Vật lý.
|