Viết riêng cho BBCVietnamese. com

Bảo vệ căng dây làm hàng rào bảo vệ phố hoa (Ảnh VNN)

Những phức tạp tại lễ hội phố hoa gây nhiều phản ứng

Mới bước vào đầu năm 2009 mà đã nghe những chuyện đau lòng và xấu hổ quanh cuộc sống đô thị. (BBC)

Người Tràng An gì mà không thanh lịch, phá nát cả lễ hội hoa xuân ; còn người ngụ nơi "Hòn Ngọc Viễn Đông" thì tựa như sống giữa hầm chông bẫy đá, trẻ nghèo lại phải chết thảm vì nạn "lô cốt", cống rãnh đào bới, quản lý bừa bãi.

Ngược thời gian chút ít, ta lại biết được rằng người Tràng An còn sụp cống rãnh chết nhiều chưa từng thấy chỉ qua một trận mưa, và cảnh vặt hoa bẻ lá còn "ngoạn mục" hơn trong lễ hội hoa nước bạn xứ Anh Đào, hoặc cái "tình yêu" với hoa lá còn cao tới độ phải lao vào trộm cướp.

Tại dân?

Báo chí có thêm chuyện để mà sôi sục, tốn không biết bao nhiêu giấy mực, nào là những câu hỏi sao không nghiêm trị, sao ở những thành phố lớn, tiếng là văn minh nhất nước mà vậy, rồi đưa ra giải pháp muôn thuở là phải tăng cường giáo dục ý thức tự giác, tự trọng, v.v.. và v.v..

Dường như đã thành thói quen, thậm chí lây lan sang cả báo giới, những điều tiếng xấu thường dễ quy ngay cho ... DÂN (thiếu ý thức tự giác), tức là thuộc hàng Vi (mô), Hạ (cấp), chứ ít ai nói tới thứ Vĩ (mô), Thượng (tầng) là thủ phạm hàng đầu và ghê gớm đến thế nào cho những tai ương trong xã hội.

Và đương nhiên cái hay, cái thành tích thường được đổ lên "trên". Ví như mấy ngày ăn mừng chức vô địch của đội bóng quốc gia, báo chí khen, đại để như đã "không để xảy ra" nhiều nạn đua xe, mà tịnh không thấy ai khen dân nay có lẽ đã thay đổi lối chơi, hay do niềm tự hào mà ý thức hơn trong lối sống, nên không còn thích đua xe rầm rộ như những năm trước nữa.

Cổ động viên ăn mừng chiến thắng vô địch Đông Nam Á của bóng đá Việt Nam

Thử hình dung khi ta có một đàn gà đủ loại lớn bé, trống mái, giống, loại. Nếu thả ngoài vườn, hoặc quây mỗi loại một nơi tuỳ đặc tính, ít khi chúng phải tranh giành ăn, ở, trống, mái. Nhưng nếu nhốt cả vào một chuồng, thậm chí chật hẹp, thì không chỉ nảy sinh xung khắc lớn, thiệt hại nhiều, mà còn khiến chúng thay đổi dần tính nết. Khi đó, gia chủ rất dễ đổ tại lũ gà, mà không chịu thừa nhận rằng chính mình mới là thủ phạm lớn.

Trở lại thực tại cuộc sống đô thị. Thử hỏi liệu cô thanh nữ Tràng An có cố giữ được nếp thanh lịch của mình hay không khi ra đường đụng xe với gã buôn gà ngoại tỉnh lên sẵn sàng lăn xả vào cãi vã, thượng cẳng chân hạ cẳng tay với cô?

Hoặc khi cô đang mải ngắm hoa trong cái lễ hội đẹp đẽ kia, gã trai ấy lại sấn tới dẫm đạp, liệu cô có dám nhẹ nhàng nhắc nhở để rất dễ nhận được mấy lời chửi bới tục tĩu? Rồi cô còn có cả nỗi lo cho những đứa em đi học về nhỡ may sụp cống nữa, sẽ không biết kêu ai, kiện đâu, vì cô chưa bao giờ nghe nói dân kiện được chính quyền trong những vụ chết người kiểu này.

Dẫu có ai đó muốn giúp cô cũng lại tặc lưỡi: "Bao nhiêu vụ lớn gấp ngàn lần, chết tới dăm chục người mà nào có ai phải chịu trách nhiệm, mà còn chả dám kiện đâu nữa là ..."

Ngoài việc phát triển quá độ, quy hoạch bát nháo, thủ đô nay còn được đột ngột mở rộng lên gấp ba lần, với hàng triệu "người Hà Nội mới" nữa. Mà người thanh lịch thì thường hiền lành, chịu nín nhịn khi gặp xung khắc, và họ đang ngày càng ít đi, yếm thế thêm, khó mà gây ảnh hưởng để giáo hóa những ai chưa thanh lịch mà rất có thể còn có cả nhiều tiền, nhiều quyền. Thật dễ hình dung mọi sự sẽ ra sao.

Bộ mặt đô thị

Đó chính là bộ mặt thật đang đen đúa đi rất nhanh của lối sống đô thị Việt Nam ngày nay, điển hình là ngay tại thủ đô và thành phố giàu có phát triển nhất nước, và đỉnh cao là cả ngàn cái chết mỗi tháng vì tai nạn giao thông trên cả nước mà hai thành phố này luôn đi đầu cùng nạn ách tắc giao thông, ô nhiễm cao độ khiến báo chí, giới đầu tư nước ngoài phải lên tiếng lo ngại.

Không phải tự người dân không muốn, không thể sống một lối sống văn minh, mà chủ yếu do những người cầm quyền không có khả năng, coi thường, hay không muốn tạo ra một cấu trúc xã hội hợp lý và an toàn để họ được thể hiện cái văn minh tinh túy ngàn đời ông cha để lại 

Không phải người dân không muốn sống văn minh, mà chủ yếu do những người cầm quyền không có khả năng hay không muốn tạo ra một cấu trúc xã hội hợp lý 

Họ, dần dần, và rồi đa số, sẽ co thủ về lo cho riêng mình, cùng với lối sống bản năng hơn, khôn lỏi hơn, dữ tợn hơn, ... để hầu mong được an toàn hơn.

No dồn đói góp, từ thời bao cấp khốn khổ, điển hình của lối tổ chức xã hội phi lý làm nảy sinh những căn tính xấu nhất trong con người, đó là gian dối, ăn cắp vặt và lười biếng; tới khi đổi mới, nhưng chỉ thiên về "mới" cho miếng cơm manh áo thôi, nên xã hội lại đang rơi nhanh vào một thái cực khác, đồng thời phát triển gấp bội những tính xấu nảy nòi từ thời bao cấp.

Nên, dẫu có nhắc tới câu nói của người xưa Thượng bất chính, hạ tắc loạn, thì cũng không thể bao quát được đầy đủ thực trạng này. Quả tình, một khi tổ chức xã hội không hợp lý, chính đáng thì tất yếu sinh hỗn loạn.

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Quý vị có đóng góp hay bình luận, xin gửi thư về vietnamese@bbc. co.uk hoặc sử dụng hộp tiện ích bên tay phải.

Tôn
Tôi thật xấu hổ khi thấy những người xem hoa ở Hà Nôi tàn phá hội hoa xuân của chính minh tồ chức. Hội hoa Anh đào năm ngoái, những người công dân của Thủ đô đã “hái hoa bẻ cành vặt lá” làm cho cả nước mắc cỡ với người Nhật.

Thật không ngờ đến hội hoa tết năm nay, cai cảnh đau lòng mắc cỡ lại tái diễn rộng lớn hơn, tệ hại hơn.

Vặt vẩy cánh hoa, bẻ cành hái hoa thậm chí bê cả chậu hoa mang về nhà giữa thanh thiên bạch nhật đi bừa, dẵm nát hoa.

Hội hoa tết ,thành phố Hồ Chí Minh người ta tổ chức cả chục lần rồi, lại trong trời nắng thế mà người dân ở đó (đông gấp đôi Thủ Đô) có ai bẻ một cái là nào đâu? Có chậu hoa nào mới được một ngày đã héo đâu? Thành phố Mỹ Tho, Tiền Giang vốn được gọi là” tỉnh lẻ ” thế mà tết Mậu tý người ta tổ chức hội hoa trên phó dài gần cây số vời nghệ thuật sắp đặt nhiều vật dụng thời gian kéo dài tời hai tuần mà có mất cọng lá nào đâu?

Thật ra, không chỉ có qua lễ hội hoa này mới thấy người xem, người tham dự các hoạt động cộng đồng ỏ Hà Nội càng ngày càng kém văn hoá như thế nào.

Có thể một số người HN "gốc" sẽ cảm thấy bị xúc phạm khi nghe như thế, nhưng sự thật thì mất lòng. Thà đối diện với nó để tìm ra giải pháp tốt hơn là lặng im để chỉ tự hào với những cái thanh lịch chỉ còn trong quá khứ trước Cách mạng tháng 8.

Conan
Sài Gòn đỡ hơn Hà Nội một chút là do SG mới xây dựng XHCN hơn 30 năm, còn Hà Nội đã xây dựng XHCN hơn 60 năm rồi. Hơn 60 năm XD con người mới XHCN kết quả là như thế đấy.

Nếu ĐCS tiếp tục "định hướng XHCN" thì nhân cách con người VN sẽ càng ngày càng tệ hơn nữa. Đã tới lúc phải thay đổi tận gốc rễ chế độ độc tài chuyên chế chuyển sang chế độ dân chủ văn minh để cứu đất nước & con người VN.

Giang
Theo dõi phản ánh trên báo chí tôi thấy đây là chuyện đáng buồn, không ngờ con người ta mỗi ngày mỗi tệ hơn.

Buồn nhất là nhiều ý kiến cứ dựa vào lễ hội hoa ở thành phố HCM, và Đà Lạt được người thưởng lãm tôn trọng, rồi đổ hết tội lên đầu "dân nhập cư" ở Hà Nội, mà không biết rằng dân số gia tăng, kinh tế thay đổi thì ở đâu cũng có dân nhập cư. Một vị trí thức Hà Nội, lên án người dân bây giờ thiếu văn hóa, nhưng bức ảnh chụp lúc ông trả lời phỏng vấn thì vẫn còn mặc quần ngủ.

Quang Thiện
Hà nội bây giờ hằm bà lằng rồi. Đâu gọi là thanh lịch với ngàn năm văn vật nữa. Hà Nội bây giờ là Hà Nội xã hội chủ nghĩa.

Người Hà Nội bây giờ giai cấp trên là các quan chức và gia đình từ cao nhất nước tới cán bộ hạ tầng. Còn dân đen đứng chầu rìa, lượm đồ thừa đồ thải từ cấp trên thải ra.

Người Hà Thành thanh lịch theo tôi nghĩ chỉ có nhà cao sang quyền quí, còn nói tới dân đen thì thanh lịch là đại xa xỉ, chạy ăn từng bữa tóat mồ hôilấy đâu thanh lịch?

Thế thì những kiểu vô văn hóa ở Phố Hoa Hà Nội, những người chà đạp lên cây kiểng, ăn cắp từng châu hoa là thành phần nào. Đổ tội cho những người nhập cư khốn khổ đi tìm miếng cơm manh áo giữa thủ đô phần hoa, thèm khát cả cánh hoa, hay phá cho bõ ghét?

Tôi nghĩ những ngừoi ng! hèo còn nâng niu những cánh hoa hơn những người giàu vì họ không có điều kiện để có những thứ phong lưu đó nên họ rất nâng niu quí trọng, còn những người giàu có thừa mứa những thứ đó thì họ giẫm đạp đâu có biết thưong xót.

Mỗi ngày người giàu thải ra bao nhiêu hoa đẹp, đổ đi bao nhiêu đồ ăn ngon mà người nghèo ham muốn cũng không có.

Lê Anh
Tôi thật sự rất thất vọng về thái độ của một số người dân Thủ đô khi xem những tấm hình về lễ hội Phố hoa năm 2009.

Nhìn những tác phẩm nghệ thuật của các nghệ nhân te tua và xơ xác mà thấy thương. Người ta mặc sức dẫm đạp, bẻ hoa, dẩm ,phá nát các tác phẩm nghệ thuật.

Nên biết rằng, ở TP HCM và Đà Lạt, đó là sự kiện thường niên và họ không cần bảo vệ đứng canh và càng không có rào chắn. Đường hoa Nguyễn Huệ (TP HCM) diễn ra gần 5 ngày, mà đến ngày thứ 5, hoa vẫn còn nguyên cánh.

Tôi công tác ở Tp. Hồ Chí Minh nhiều năm, nhìn thấy các tác phẩm nghệ thuật mỗi năm được dựng lên ở Quận 1 được người Sài Gòn trân trọng và giữ gìn. Thử hỏi với cách chiêm ngưỡng như thế này thì liệu, năm sau, có nhà vườn, nghệ nhân nào dám đem sản phẩm của mình đến với nhân dân Thủ đô nữa không?

Ly
Người Hà nội trước đây vốn nổi tiếng thanh lịch, nhưng hiện nay đức tính tốt đẹp đó đã phai nhạt đi rất nhiều.

Tôi đồng ý với tác giả không thể chỉ đổ lỗi tại người dân kém ý thức cái đổ lỗi cho dân rất dễ dàng mà không thấy nguyên nhân sâu xa của nó là do một nền giáo dục thấp kém ,giáo điều đã đào tạo nên những con người kém ý thức như vậy.

Người Hà Nội đã quen chịu đưng va nhìn nhận những vấn đề tiêu cực trong xã hội như một chuyện đương nhiên bắt buộc phải tồn tại trong xã hội.

Nạn tham nhũng, mua bán chức quyền diễn ra nhiều lúc như công khai và mặc nhiên hầu như mọi người muốn được việc đều phải chấp nhận dần dần con người không còn tin tưởng vào giá trị tốt đẹp trong xã hội. Người dân cho rằng muốn hưởng quyền lợi phải giành lấy, cướp chúng mà không cần nghĩ đến người khác, vì vậy xã hội rất hỗn loạn kỷ cương phép nước bị coi thường.

Tina, Mỹ
Đây là hậu quả của bao nhiêu thế hệ trẻ chỉ được giáo dục về Đảng và Bác, không gì buồn bằng một đất nước bị đánh giá con người không có văn hóa.