Tên thật: Nguyễn Cao Thái. Sinh năm 1959 tại Huế. Vào Saigon 1968, và vượt biên đến Mỹ 1979. Hiện định cư tại San Jose, CA cùng gia đình. Bài viết củaThaiNC không phải là chuyện trên đất Mỹ, mà là chuyện trong ký ức của một Việt kiều từ Mỹ trở lại thành phố cũ.

“Bánh mì đây, Bánh mì nóng đây”

“Aiìi mua bánh mì không?”

Tiếng ai kéo dài nghe như là tiếng ải lảnh lót của con nhỏ bán bánh mì đêm đã xuất hiện đầu ngỏ. Thằng Cọp và thằng Thọ, hai thằng vừa là bạn cùng lớp vừa là hàng xóm kế nhà nhau, núp dưới lùm cây đưa mắt ra hiệu chuẩn bị. Đêm nay hai thằng sẽ cùng nhau một trò chơi hứa hẹn vô cùng lý thú.

Hàng rong buổi tối là một nét đặc thù của Huế. Có tối nào mà thiếu vắng tiếng mì gỏ của ông Tàu già, tiếng chè gánh, hột vịt lộn, và … bánh mì nóng mới ra lò đã trở thành những thứ quen thuộc. Chỉ có điều lạ thằng Cọp và Thọ để ý là từ hai tuần nay, tiếng rao quen thuộc của thằng bán bánh mì đã không còn nữa mà đổi thành giọng rao  lanh lảnh của một đứa con gái mà hình như cũng còn nhỏ lắm cở Cọp và Thọ thôi. Hai đứa đang học lớp ba trường tiểu học Phú Mỹ. Tụi nó tính sẽ phá con nhỏ này một trận.

Đêm nay là đêm thi hành kế hoặch.

Biết giờ con bán bánh mì sắp đi qua, hai thằng hẹn nhau chờ sẵn núp trong lùm cây. Khi tiếng rao hàng tới gần và thấy con nhỏ vác bao bánh mì trên vai gần tới, thằng Thọ bụm mủi, giả giọng khò khè như người lớn kêu “bánh mì!” Con nhỏ bánh mì dừng lại lắng tai nghe vì tiếng kêu bất ngờ nó chưa định được phương hướng xuất phát. Thằng Thọ lại kêu lên lần nữa “bánh mì”. Lần này thì con bé định được hướng, đi về phía cổng.  Sau cái cổng chính là gần chục nóc gia với ánh đèn mờ leo lét kể cả nhà thằng Cọp, nhà thằng Thọ, biết nhà nào kêu? Con bán bánh mì dừng lại và cất tiếng hỏi

- Nhà mô? Nhà mô kêu bánh mì rứa?

Không có tiếng trả lời làm con nhỏ ngần ngại. Ngoài ánh đèn lờ mờ trong nhà, bên ngoài trời tối đen, vài ánh sao yếu ớt không đủ soi năm ngón tay. Nó lại hỏi lần nữa, đầy hy vọng

-Ai rứa? Ai kêu bánh mì rứa?

Đến lượt thằng Cọp ra tay. Nó cũng bụm mủi lại như thằng Thọ vừà hú vừa nói giọng nghe thật rùng rợn trong lúc thằng Thọ thì cố thở phì phì thiệt lớn  “Hú húuuu. Ma đây! Ta là Ma đây phhhùùùù. Mi tên chiii?” Nghe ba chữ  Ta là ma con bán bánh mì muốn rụng rời chân tay, hồn vía nó lên mây, ba chân bốn cẳng bỏ chạy, không để ý ma này kỳ ghê chỉ dám núp trong xó tối doạ chứ không dám hiện hình ra mà nhát.

Thằng Cọp và thằng Thọ ôm miệng cố nhịn cười thành tiếng khi thấy con bánh mì hối hả chạy, vấp phải một rể cây, té bổ sóng soài trên mặt đất. Chắc là đau lắm, nhưng con bé không dám chần chừ, lật đật ngồi dậy xốc lại bao bánh mì móp méo rồi ù té chạy tiếp, để quên lại một chiếc dép bị văng ra lúc té xuống.

Đợi cho con bé chạy xa rồi, hai thằng mới ôm bụng cười nắc nẻ. Người ta nói con gái là chúa sợ ma quả nhiên là đúng thiệt. Mới phì phì mấy cái là đã vắt giò lên cổ.

Đang cười khoái chí, thằng Thọ ngưng lại, lượm chiếc dép của con bán bánh mì lên giọng lo ngại

- Chết cha. Lỡ mai hắn trở lại kiếm chiếc dép này rồi vô mét ba tao hay ôn mi là bị đòn mi ơi.

Thằng Cọp trấn an

- Để tao cất vô nhà. Nó khỏi kiếm được đi.

- Rồi lỡ ôn mi thấy hỏi thì răng?

Thằng Cọp ngần ngừ một chút, rồi cầm chiếc dép đến bên cái ao cạn đầy rác và muỗi gần đó rồi quăng xuống. Xong. Có trời mới biết.

Thằng Thọ gật gù khen: mi giỏi thiệt. 

*

Đã mấy ngày rồi không thấy con bán bánh mì tới kiếm chiếc dép và cũng không thấy nó rao bán qua xóm nhà của Cọp và Thọ nữa làm cả hai thằng đều thắc mắc và ái ngại, nhất là thằng Cọp.

Bẳng thêm vài ngày nữa, bỗng giữa một đêm mưa rả rích, thằng Cọp mừng khấp khởi khi lại nghe tiếng rao lảnh lót trộn trong tiếng mưa rơi

“Bánh mì đây. Bánh mì nóng đây”

“Aaiììi mua bánh mì không”

Vẫn tiếng ai kéo dài của con bán bánh mì làm thằng Cọp bỗng thấy nao nao trong dạ. Nó nhìn ra ngoài trời đang mưa rỉ rả. Thỉnh thoảng vài cơn gió mạnh rít lên dữ tợn luồn dưới mái tôn làm rung chuyển cả mái nhà. Chắc có bão đâu đó nên mới có gió mạnh như vậy. Đang ở trong nhà mà thằng Cọp còn cảm thấy lạnh, mà ngoài kia con bé bán bánh mì đêm đang đội mưa đón gió …

Thằng Cọp nhìn ông nội nằn nì

- Ôn ơi con muốn ăn bánh mì.

Ông nội Cọp ngạc nhiên. Đây là lần đầu tiên Cọp đòi ăn đêm. Đúng lúc đó, bà nội cũng lên tiếng

-Con cái nhà ai giờ chừ mưa gió như ri mà còn đi bán.Tội quá. Kêu vô mua mấy ổ dùm nó đi ôn.

*

Có ai đó nói rằng Huế là của quá khứ, không phải là hiện tại và càng không thể là tương lai. Hôm nay Cọp ngồi một mình trong quán vắng để vọng về quá khứ đó.

Bên ngoài trời vẫn đổ mưa, như là cơn mưa chưa bao giờ ngừng từ cái đêm con Hoa vô bán bánh mì ở nhà Cọp. Đêm đó sau khi con Hoa bước ra, ông nội Cọp lấy cái ly bỏ sữa đặc để Cọp chấm ăn với bánh mì. Đây là món khoái khẩu của Cọp. Vậy mà hôm đó Cọp ngồi thẩn thờ không nuốt nổi miếng nào. Cọp ráng lắng tai nghe tiếng con Hoa hòa lẫn cùng tiếng mưa “ăaìi mua bánh mì không?” mà nghe như tiếng nó đang réo rắt “Ai mua bánh mì dùm con…mua dùm con. Trời mưa quá.” Cọp cầu sao nghe được tiếng con Hoa dừng lại hỏi “ Nhà mô? Nhà mô kêu bánh mì rứa?”… Không biết con Hoa có phải bán hết bánh mì rồi mới được về nhà? Cọp tiếc là hồi nãy không nói ông nội mua hết dùm nó. Thằng Cọp ngồi thẩn thờ. Miếng bánh mì lúc mới bẻ ra còn nóng hổi bốc khói nay đã lạnh ngắt. Vài chú ruồi đêm đánh hơi mùi sữa bay lại đậu trên vành ly chờ cơ hội nhào xuống Cọp cũng không buồn để ý. Cọp chỉ thấy lờ mờ đôi bàn chân gầy guộc của con Hoa mang hai chiếc dép khác nhau xiêu vẹo trên con đường lầy lội, và tiếng rao của nó nhỏ dần… nhỏ dần. Bỗng nhiên Cọp thấy buồn quá. Thiệt là buồn.

Những ngày sau đó gặp nhau trong trường thằng Cọp cứ lén nhìn xuống chân con Hoa và thấy nó vẫn còn đeo hai chiếc dép khác nhau. Té ra con Hoa nghèo quá chưa đủ tiền mua đôi dép khác lại càng làm Cọp bứt rứt thêm. Cọp ước chi con Hoa là con trai. Cọp có nhiều dép dư lắm. Dép nó chưa kịp mòn thì ba mạ Cọp đã mua cho đôi khác. Ông nội Cọp thấy tiếc nên giữ lại những đôi củ nhưng vẫn còn tốt chán. Cọp sẽ cho con Hoa một đôi. Nhưng nó là con gái thì đời nào chịu mang dép con trai? Mà nếu Cọp hỏi mua dép con gái, ai hỏi Cọp biết trả lời răng? Dị chết.

Cứ vậy mà mỗi ngày đến giờ ra chơi là thằng Cọp lại nhìn chân con Hoa. Ngày lại ngày qua, con Hoa vẫn hai chiếc dép khác màu mà thằng Cọp vẫn chưa nghĩ ra được cách nào để đền cho Hoa đôi khác.

Rồi tết đến.

Chẳng may đây là cái tết tàn khốc nhứt trong lịch sử của Huế. Tết 1968.

Và ba Cọp quyết định đưa gia đình nó vào Sàigòn sinh sống, tìm nơi an toàn.

Cọp phải ra đi trước khi có cơ hội đền cho Hoa đôi dép. Lời xin lỗi mà Cọp ấp ủ thế là không còn dịp để nói ra nữa rồi!

…

Bây giờ cũng sắp tết. Cái tết năm 98.

Ba mươi năm…

Cọp về làm khách phương xa ngay trên quê hương của mình. Rời đất Thàn Kinh từ năm ấy Cọp chưa lần nào có dịp trở lại. Vận nước đổi thay đã đẩy đưa Cọp đi thật xa, qua tận bên kia bờ đại dương.

Vài năm trước đây, gặp lại Thọ tại Cali, mừng mừng tủi tủi, Thọ đã kể lại cuộc đời buồn thảm của Hoa.

Thọ sau này cũng biết con nhỏ bán bánh mì bị dọa ma chính là Hoa. Nhưng nó hoàn toàn vô tâm không để ý chuyện chiếc dép. Sau Mậu Thân, khi mọi chuyện đã yên, thằng Thọ, con Hoa và bao đứa trẻ khác cũng trở lại trường. Tới khi Thọ đậu đệ thất trường Quốc Học, nhưng Hoa đã không vào được Đồng Khánh như ước mơ. Thọ và Hoa không gặp nhau từ đó. Bẳng đi một thời gian khá lâu sau, Thọ tình cờ gặp một người quen cho biết Hoa không có chồng mà lại có một đứa con gái. Cuộc sống nghèo khổ cùng cực đến nổi Hoa mang bệnh nặng, không tiền thuốc thang nên đã chết rồi. Đứa con nó lúc đó mới khoảng hai tuổi, mạ chết, ba không có, không biết lưu lạc về đâu.

Cọp bùi ngùi nghe Thọ kể. Thực ra thì Hoa và Cọp cũng không phải là bạn thân thiết gì để mà tiềc nuối. Nhưng đã từ lâu, hình ảnh con Hoa mang hai chiếc dép khác nhau với túi bánh mì giữa một đêm mưa không hề phai nhạt trong tâm trí của Cọp. Mỗi lần cầm ổ bánh mì nóng hổi nào trong tay là ký ức Cọp như tự động quay lại khúc phim năm xưa…

Đêm nay trời cũng mưa.

Cọp trở về xóm cũ để tìm lại ngày xưa. Nhưng ngày xưa đâu còn nữa! Và người xưa cũng không thấy ai. Cọp lang thang quanh quẩn trên con đường quen thuộc của quảng đời ấu thơ mà thấy như đang lạc loài ở một nơi xa lạ. Còn gì nữa đâu! Những bãi cỏ xanh mướt hai bên đường, những vườn cây đầy trái, những dàn bông Cẩn đỏ rực… tất cả chỉ còn là quá khứ. Thay thế vào đó là những ngôi nhà sát rịt nhau, hàng quán chi chit. Cọp lang thang quanh quẩn ở đây từ sáng đến tối, chỉ mong được nghe một tiếng “ Cọp” của một người quen biết nào đó còn xót lại, nhưng vẫn chưa ai.

Cọp chọn quán này để ngồi đêm cuối cùng ở đây. Theo Cọp thầm tính thì nơi đây chính là cái ao cạn mà ngày xưa Cọp một lần nhẫn tâm quăng chiếc dép con Hoa xuống. Thời gian có thể làm kỷ niệm nhạt phai, nhưng sao vẫn không xoá đi được một lỗi lầm nhỏ của thời non dại.

…

“ Vé số đây. Vé số đây. Aaìii mua vé số không”

Đang bâng khuâng thả hồn về dĩ vảng, Cọp giật mình vì tiếng rao bán vé số. Cái tiếng AI kéo dài thành tiếng Ảỉ nghe thật là quen thuộc. Cọp nhìn ra phía ngoài thấy có một con bé toàn thân kín mít trong tấm áo mưa và chiếc nón lá, nhưng bàn tay nhỏ bé đang chìa ra khỏi áo cầm một cọc vé số dược bao kín bằng bao nylon, phất qua phất lại chào mời. Như có cái gì thúc đẩy, Cọp đưa tay gọi con bé vào.

Nghe tiếng gọi, con bé mừng lắm quày quả bước tới. Trước hết nó tháo cái aó mưa thả xuống nền, bỏ nón lá xuống, và lấy cả hai tay vuốt hết những giọt nước mưa trên mặt rồi kéo cả đôi tay ra phía sau túm mái tóc lại cho gọn. Cọp suýt nữa kêu lên. Ngày xưa con Hoa khi vào nhà nó bán bánh mì cũng làm những động tác như cô bé này. Và khi nó tiến lại gần thì, trời ơi, hình như là nó giống con Hoa lắm! Cọp nói “hình như” bởi vì đã ba mươi năm rồi, ký ức dù sao cũng đã nhạt phai.

Cọp ra dấu cho con bé ngồi xuống.

-Con còn nhiều vé sô không? Cọp hỏi

-Chừng ni. Con bé đưa hết cả bọc cho Cọp.- Mai xổ rồi chú. Dễ trúng lắm.

Cọp đang bồi hồi trong dạ cũng suýt bật cười.

-Mai xổ rứa con nhắm bán hết không?

Khuôn mặt nó có vẻ đăm chiêu, thở nhẹ

-Chắc là không mô chú ơi. Dạo ni cái chi cũng ế ẩm…

-Vậy chú mua hết số vé này …được không?

-Dạ được chơ- nó hí hửng- Cám ơn chú.

-Nhưng mà chú hỏi con mấy điều này con phải trả lời thiệt nghe?

Nó có vẻ chần chừ- Da…được.

Cọp thấy gương mặt con bé xịu xuống như sợ Cọp sẽ không mua hết vé số nếu nó không trả lời được, làm Cọp thấy bất nhẫn, vội vàng trấn an

-Thôi coi như chú mua hết rôì đó. Chừ con biết thì trả lời. Không thì thôi.

-Dạ. Chú hỏi chi ? Con bé nói như reo, sợ Cọp đổi ý.

- Con tên chi? Mấy tuổi rồi?

- Tên Hường. Mười tuổi.

- Rứa mạ con tên chi? Cọp hồi hộp chờ.

- Con không biết.

Câu trả lời làm Cọp thất vọng. Tại sao nó không biết ? Nhìn mặt nó buồn buồn như có điều chi tâm sự.

- Con 10 tuổi rồi mà không biết tên mạ con à?

Hường mắt đỏ hoe ngập ngừng

-Con nói thiệt… Mạ con chết rồi, lúc con còn nhỏ nên con không biết tên mạ con.

Cọp bỗng thấy hối hận khi không lại khơi dậy nỗi buồn của con bé.

-Còn ba con mô?

-Con không có ba. Con chỉ nhớ là mình có mạ thôi. Con không có ba.

Cọp hỏi thêm:

- Mạ con làm răng mà chết?

-Họ nói là mạ con nghèo quá, không có tiền mua thuốc nên bịnh quá chết.

Có thể nào đây là một sự trùng hợp không? Con bé này tên là Hường, cái tên mà Cọp cảm thấy có một sự liền lạc với tên Hoa. Hoa Hường. Nó không có ba, và mạ nó nghèo bịnh không có tiền thuốc men mà chết. Cọp buột miệng hỏi:

- Có phải mạ con tên Hoa không?

Hường ngơ ngác

-Con không biết. Mà răng chú nói mạ con tên Hoa?

Cọp chưa kịp trả lời, con bé đã vội vàng đứng dậy.

-Chú ơi con phải về, không thôi trể giờ họ đóng cửa. Cám ơn chú.

Nói xong nó lấy nắm tiền của Cọp đưa không kịp đếm, khoác vội chiếc aó mưa băng mình ra cửa thật mau.

Cọp ngẩn ngơ trông theo và kịp thấy con Hường bị trợt chân ngã sóng soài. Như một phản xạ Cọp la lên.

- Coi chừng Hoa … và phóng mình theo.

Tới ngang ngưỡng cửa Cọp thấy một chiếc dép của con Hường lúc té bị sút ra. Cọp cầm chiếc dép xỏ vào chân con Hường đang ngồi suýt soa.

-Con có sao không?

Con bé Hường không trả lời. Nó thân thiết dựa vào Cọp và hỏi lại.

- Chú ơi, răng mà chú kêu con là Hoa rứa? Mạ con tên Hoa thiệt hả chú? Chú biết mạ con hả chú?

Cọp lặng thinh. Con Hường nhìn mặt Cọp hỏi

- Răng mà chú khóc?

Cọp chùi mặt

- Không phải mô. Nước mưa đó.

Con Hường bỗng đứng dậy hốt hoảng.

-Chú ơi con phải về. Trễ rồi.

Nó vùng đứng dậy chạy được mấy bước, chợt quay lại nói;

-Chú là bạn của mạ con thiệt hả chú? Chú có hình của mạ không? Tối mai chú tới đây nữa cho con coi hình của mạ con nghe chú?

Nó hỏi một hơi và băng mình chạy đi không cho Cọp kịp trả lời một câu nào.

Bóng Hường đã khuất vào màn đêm mà Cọp vẫn đứng bất động.

Mưa vẫn rơi…

Đứa bé này có phải là đứa con mồ côi của Hoa không? Hay nó chỉ là một trong muôn ngàn đứa bé lam lũ kiếm sống khắp nẻo đường quê hương? Cọp nhớ lại lúc xỏ chiếc dép  cho con bé Hường, nó thấy một cảm giác rất ấm áp, thân tình. Cọp bỗng thấy tiếc là ngày xưa phải chi Cọp cũng biết cầm chiếc dép trả lại cho con Hoa thì biết đâu chừng mọi sự sẽ khác đi một chút, tốt hơn một chút? Phải chi cái nghèo không đeo đuổi cuộc đời của mạ con Hoa, nếu bé Hường chính là con gái của Hoa. Và, phải chi không hề có cuộc chiến để ba con Hoa không đi lính chết để Hoa không phải đi bán bánh mì mưu sinh lúc tuổi còn thơ. Phải chi Cọp có thể mua vé số cho bé Hường hằng ngày. Phải chi, phải chi…

Suy nghĩ mông lung không làm Cọp quên rằng sớm mai Cọp phải rời Huế trở lại Sàigòn để kịp chuyến bay về Mỹ. Vợ và con đang chờ Cọp ở Cali.

Chiều mai khi con Hường trở lại đây, chắc là nó sẽ ngồi chờ và thắc mắc cái ông tốt bụng hôm qua đi mô mà lỗi hẹn với nó? Có lẽ hôm sau, rồi hôm sau nữa…nó cũng sẽ tới đây với hy vọng thấy được hình và nghe chuyện của mạ nó. Không biết là nó sẽ chờ đến bao lâu vì không ai nói cho nó biết rằng cái ông đó bây giờ đã ở xa, xa lắm…

“Xin lỗi Hoa – Xin lỗi Hường”./.